اعتدال اجتماعی (قرآن)رعایت اعتدال در رفتارهای اجتماعی سفارش لقمان به فرزندش است. ۱ - رعایت اعتدال اجتماعیلزوم رعایت میانه روی در رفتارها و گفتارها و مناسبات اجتماعی: «واقصد فی مشیک واغضض من صوتک ان انکر الاصوات لصوت الحمیر : (پسرم!) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای خران است.» برداشت بنا بر این احتمال است که آیه، شامل تمام اقوال و افعال بشود. . ۲ - سفارش لقمانرعایت اعتدال در رفتارهای اجتماعی سفارش لقمان به فرزندش: ۱. «واذ قال لقمان لابنه وهو یعظه یا بنی لا تشر ک باللـه ان الشر ک لظلم عظیم: (به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالی که او را موعظه می‌کرد- گفت: «پسرم! چیزی را همتای خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگی است.» » ۲. «واقصد فی مشیک واغضض من صوتک ان انکر الاصوات لصوت الحمیر : (پسرم! ) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای خران است.» آیه بعد دو برنامه دیگر اخلاقى را که جنبه اثباتى دارد - در برابر دو برنامه گذشته که جنبه نفى داشت - بیان کرده مى گوید: ۱. پسرم ! در راه رفتنت اعتدال را رعایت کن (و اقصد فى مشیک ). ۲. در سخن گفتنت نیز رعایت اعتدال نما و از صداى خود بکاه و فریاد مزن (و اغضض من صوتک ). در واقع در این دو آیه از دو صفت ، نهی ، و به دو صفت ، امر شده : نهی از خود برتربینى و خودپسندی که یکى سبب مى شود انسان نسبت به بندگان خدا تکبر کند، و دیگرى سبب مى شود که انسان خود را در حد کمال پندارد، و در نتیجه درهاى تکامل را بروى خود ببندد هر چند خود را با دیگرى مقایسه نکند. گر چه این دو صفت غالبا تواءمند، و ریشه مشترک دارند ولى گاه از هم جدا مى شوند. و امر به رعایت اعتدال در عمل و سخن ، زیرا تکیه روى اعتدال در راه رفتن یا آهنگ صدا در حقیقت به عنوان مثال است . و براستى کسى که این صفات چهارگانه را دارد انسان موفق و خوشبخت و پیروزى است ، در میان مردم محبوب ، و در پیشگاه خدا عزیز است.علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل آیه می فرماید: این تعبیر کنایه از اعتدال و میانه روى در مسیر زندگی است. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۴۷، برگرفته از مقاله «اعتدال اجتماعی». رده‌های این صفحه : اعتدال | موضوعات قرآنی
|